Jak skutecznie pozbyć się zaskrońców z twojego ogrodu?

Zaskrońce w ogrodzie – czy faktycznie są problemem?

Wiosenne miesiące to czas, gdy w naszych ogrodach zaczynają pojawiać się różne zwierzęta – w tym zaskrońce. Te nieduże węże, charakterystyczne dzięki żółtym plamkom za głową, budzą spore emocje. Wiele osób zastanawia się, jak pozbyć się zaskrońca z przydomowej przestrzeni, obawiając się o bezpieczeństwo swoje i swoich bliskich. Czy jednak faktycznie powinniśmy je przepędzać? Jeśli tak – to w jaki sposób zrobić to humanitarnie i zgodnie z przepisami? Oto kompleksowy przewodnik, który pomoże Ci podjąć właściwą decyzję.

Czy warto pozbywać się zaskrońców? Fakty i mity

Zanim przejdziemy do metod usuwania zaskrońców, warto zastanowić się, czy faktycznie jest to konieczne. Zaskroniec zwyczajny (Natrix natrix) to gatunek niejadowitego węża, który naturalnie występuje w polskich ogrodach, szczególnie tych położonych blisko zbiorników wodnych.

Wbrew obawom, zaskrońce są całkowicie niegroźne dla ludzi. Nie posiadają zębów jadowych, a w sytuacji zagrożenia zwykle uciekają. Gdy nie mają takiej możliwości, mogą udawać martwe lub wydzielać nieprzyjemną substancję o zapachu czosnku – to jednak ich jedyna „broń”.

Co więcej, zaskrońce pełnią ważną funkcję w ekosystemie ogrodu:

– Zjadają ślimaki, myszy i inne małe gryzonie, które mogą niszczyć uprawy
– Stanowią naturalne ogniwo w łańcuchu pokarmowym
– Są wskaźnikiem zdrowego środowiska

„Pamiętajmy, że ogród to nie tylko nasze miejsce, ale także dom dla wielu stworzeń” – mówi dr Anna Kowalska, herpetolog. „Zaskrońce więcej nam pomagają, niż szkodzą.”

Warto również wiedzieć, że usuwanie zaskrońców z ogrodu może być problematyczne z prawnego punktu widzenia. Zaskroniec zwyczajny jest w Polsce objęty częściową ochroną gatunkową, co oznacza ograniczenia w zakresie ich niepokojenia i przemieszczania.

Naturalne metody odstraszania zaskrońców

Jeśli mimo wszystko obecność zaskrońców w ogrodzie jest dla Ciebie problematyczna, istnieje kilka naturalnych sposobów na zniechęcenie ich do przebywania na Twoim terenie:

1. Modyfikacja środowiska

Zaskrońce preferują wilgotne, zarośnięte miejsca, gdzie mogą się ukryć. Aby zmniejszyć atrakcyjność swojego ogrodu dla tych gadów:

– Regularnie koś trawnik i usuwaj nadmierną roślinność
– Unikaj tworzenia stert kamieni, drewna czy kompostu, które służą jako kryjówki
– Ogranicz dostęp do wody – zaskrońce są silnie związane ze środowiskiem wodnym
– Usuń potencjalne źródła pożywienia – kontroluj populację żab, ropuch i gryzoni

2. Naturalne repelenty

Niektóre zapachy mogą skutecznie odstraszać zaskrońce:

– Olej czosnkowy rozpylony wokół ogrodu
– Olejki eteryczne z goździków lub cynamonu
– Naftalina rozmieszczona strategicznie (uwaga: szkodliwa dla zwierząt domowych!)
– Sadzenie roślin o intensywnym zapachu, takich jak gorczyca czy wrotycz

„Stosując naturalne repelenty, pamiętajmy o ich regularnym odnawianiu, szczególnie po deszczu” – radzi Tomasz Nowak, doświadczony ogrodnik. „Większość substancji traci swoje właściwości odstraszające po kilku dniach.”

Bezpieczne metody usuwania zaskrońców z ogrodu

Jeśli odstraszanie nie przynosi efektów, a obecność zaskrońców nadal stanowi problem, możesz rozważyć ich fizyczne usunięcie. Pamiętaj jednak, że powinieneś to robić w sposób humanitarny i zgodny z prawem:

1. Profesjonalna pomoc

Najlepszym rozwiązaniem jest skontaktowanie się z lokalnymi służbami lub specjalistami:

– Straż miejska często pomaga w takich przypadkach
– Lokalne organizacje zajmujące się ochroną przyrody
– Profesjonalni łapacze węży, którzy wiedzą, jak bezpiecznie i zgodnie z prawem postępować z zaskrońcami

2. Samodzielne przenoszenie

Jeśli decydujesz się na samodzielne działanie, potrzebujesz:

– Grubych rękawic ogrodniczych
– Długiego kija z miękkim haczykiem na końcu
– Pojemnika z pokrywą i otworami wentylacyjnymi

Procedura przenoszenia:

1. Delikatnie przytrzymaj zaskrońca kijem za środkową część ciała
2. Umieść go w pojemniku
3. Przetransportuj do odpowiedniego siedliska, najlepiej podmokłego terenu oddalonego od zabudowań
4. Uwolnij, umożliwiając mu swobodne odpełznięcie

„Nigdy nie chwytaj węża za ogon ani za głowę” – ostrzega Piotr Wiśniewski, terrarystyk. „To stresujące dla zwierzęcia i może sprowokować je do obrony.”

Zapobieganie powrotom zaskrońców

Po usunięciu zaskrońców z ogrodu, warto podjąć kroki zapobiegające ich powrotowi:

1. Fizyczne bariery

– Instalacja drobnej siatki wokół ogrodu, zagłębionej minimum 15 cm w ziemię
– Szczelne ogrodzenie ogrodu wykonane z materiałów, po których zaskrońce nie mogą się wspinać
– Uszczelnienie otworów w fundamentach, przez które węże mogłyby się dostać

2. Regularne działania prewencyjne

– Cotygodniowe przeglądy ogrodu w poszukiwaniu oznak obecności węży
– Stosowanie repelentów w strategicznych miejscach
– Utrzymywanie ogrodu w porządku i usuwanie potencjalnych kryjówek

Współistnienie z zaskrońcami – czy to możliwe?

Warto zastanowić się, czy zamiast walki z zaskrońcami, nie lepiej nauczyć się z nimi koegzystować. Te niejadowite węże nie stanowią zagrożenia, a mogą przynieść wiele korzyści dla ogrodu.

Jeśli obawiasz się o dzieci lub zwierzęta domowe, wystarczy ich edukacja:

– Naucz dzieci, jak rozpoznawać zaskrońce i jak się zachować przy spotkaniu
– Wytłumacz, że nie należy zaskrońców niepokoić ani dotykać
– Pokaż, jak fascynujące mogą być te stworzenia z bezpiecznej odległości

„Moje dzieci początkowo bały się zaskrońca, który zamieszkał pod naszym tarasem” – opowiada Agnieszka, właścicielka przydomowego ogrodu. „Z czasem jednak zaczęły traktować go jak swojego pupila, nadały mu nawet imię i obserwowały jego zwyczaje. To była świetna lekcja przyrody.”

Podsumowanie – co robić, gdy zobaczysz zaskrońca?

Decyzja o tym, czy i jak pozbyć się zaskrońców z ogrodu, powinna być podjęta po dokładnym rozważeniu wszystkich za i przeciw. Pamiętaj:

1. Zaskrońce są nieszkodliwe i pożyteczne w ogrodzie
2. Są objęte częściową ochroną gatunkową
3. Istnieją skuteczne metody odstraszania bez konieczności ich usuwania
4. Jeśli już musisz je usunąć, zrób to humanitarnie i zgodnie z prawem
5. Najlepszym rozwiązaniem może być nauka koegzystencji

Obecność zaskrońca w ogrodzie to nie powód do paniki, lecz okazja do obserwacji fascynującego przedstawiciela rodzimej fauny. Zanim zdecydujesz się na radykalne kroki, zastanów się, czy rzeczywiście ten niegroźny gad stanowi problem, czy może być wartościowym sprzymierzeńcem w utrzymaniu biologicznej równowagi Twojego ogrodu.