Czy stare podkłady kolejowe mogą stanowić zagrożenie dla zdrowia?

Czy stare podkłady kolejowe mogą stanowić zagrożenie dla zdrowia?

Stare podkłady kolejowe, choć często wykorzystywane w ogrodach czy jako elementy dekoracyjne, mogą stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia ludzi i środowiska. Ich popularność wynika głównie z niskiej ceny oraz estetyki, jednak na ile bezpieczne jest korzystanie z takich materiałów? Poniżej przedstawiamy szczegółową analizę ryzyka związanego z ich stosowaniem.

Rozpoznanie zagrożeń związanych ze szkodliwym impregnatem

Podkłady kolejowe najczęściej impregnowane są olejem kreozotowym, który jest silnie toksyczny i rakotwórczy [1]. Długotrwały kontakt z tym olejem może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, takich jak nudności, wymioty, zaburzenia krążenia czy uszkodzenie układu immunologicznego [2], [3]. Kreozot wykorzystywany był dawniej jako skuteczny środek do ochrony drewna przed działaniem warunków atmosferycznych i grzybami, jednak jego szkodliwość dla człowieka i środowiska spowodowała ograniczenie jego stosowania w wielu krajach [1].

Jak olej kreozotowy wpływa na zdrowie człowieka

Olej kreozotowy, będący głównym składnikiem impregnatów używanych w podkładach kolejowych, działa poprzez tworzenie barier przeciw rozwojowi mikroorganizmów, lecz jednocześnie jest substancją rakotwórczą i toksyczną. Kontakt z nim, nawet odnotowany w niewielkim stopniu, może prowadzić do problemów z układem oddechowym, wątroby, a także nerwowym [1], [2].

Specjaliści podkreślają, że długotrwała ekspozycja na kreozot może wywołać poważne choroby, a w skrajnych przypadkach zagrozić życiu. Narażeni są zarówno osoby obsługujące stare podkłady, jak i ich otoczenie, szczególnie jeśli podkłady są rozkładane lub rozbiórki przebiegają bez odpowiednich środków bezpieczeństwa [3].

Wpływ na środowisko naturalne

Stare podkłady kolejowe, ze względu na impregnację olejem kreozotowym, mogą negatywnie oddziaływać na glebę i ekosystem ogrodu. Substancje chemiczne przenikają do gleby, zanieczyszczając ją i zwiększając ryzyko skażenia wód gruntowych [4]. Działanie to ma poważne konsekwencje dla lokalnej fauny i flory, a jeszcze bardziej dla ludzi korzystających z terenów, gdzie stosowane są takie elementy.

Dodatkowo, kreozot jest trudny do rozkładu, co sprawia, że jego środowiskowe skutki utrzymują się przez długi czas, kumulując się w ekosystemie. To właśnie dlatego eksperci zalecają ograniczenie używania impregnowanego drewna w ogrodach i innych przestrzeniach publicznych [4].

Aktualne trendy i rekomendacje

Współczesne trendy w architekturze i ogrodnictwie coraz bardziej odchodzą od stosowania impregnowanego drewna, szczególnie tego narażonego na kontakt z ludźmi i zwierzętami. Zaleca się wybieranie materiałów naturalnych i bezpiecznych, a jeśli konieczne jest użycie drewna, to wyłącznie takiego, które nie zawiera szkodliwych substancji [5].

W przypadku używania starych podkładów kolejowych w celach dekoracyjnych, konieczne jest odpowiednie zabezpieczenie oraz świadomość ryzyka wynikającego z obecności oleju kreozotowego. Rekomenduje się także przeprowadzanie badań, aby sprawdzić zawartość toksyn, co pozwoli na podjęcie świadomych decyzji odnośnie do dalszego użytkowania [2].

Podsumowanie: czy można bezpiecznie korzystać z podkładów kolejowych?

Podsumowując, stare podkłady kolejowe impregnami olejem kreozotowym mogą stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia i środowiska. Choć niewątpliwie mają walory estetyczne i niską cenę, ich potencjalna toksyczność i rakotwórczość przemawiają za dużą ostrożnością. Eksperci oraz regulacje unijne sugerują unikanie ich używania w miejscach, gdzie mogą mieć kontakt z ludźmi lub zwierzętami [2], [5].

Decyzje o zastosowaniu takiego materiału powinny być podejmowane z pełną świadomością zagrożeń, a bezpieczniejsze alternatywy wyprzedzają w długim okresie potencjalne ryzyko chorób i skażenia środowiska.

Źródła:

1. https://smoglab.pl/podklady-kolejowe-na-opal-kwitnie-sa-toksyczne-rakotworcze-i-szkodliwe-dla-srodowiska/
2. https://zielony-ogrodek.pl/podklady-kolejowe-w-ogrodzie-czy-warto-je-wykorzystac/
3. https://kobieta.wp.pl/s/maciej-aleksandrowicz/natychmiast-wyrzuc-z-ogrodu-sa-rakotworcze-7038373672319776a
4. https://zielonyogrodek.pl/wokol-domu/mala-architektura/7543-nie-stosuj-podkladow-kolejowych-w-ogrodzie-sa-szkodliwe-dla-gleby-i-dla-zdrowia-czlowieka
5. https://kobieta.wp.pl/niebezpieczna-ozdoba-natychmiast-pozbadz-sie-z-ogrodu-7125868282071840a